Ne zaman F. Scott Fitzgerald yazılı “Büyük Gatsby” Kükreyen 20'li yılların zirvesinde, kitabın “Büyük Amerikan Romanı” nın en iyi yarışmacılarından biri olarak ortaya çıkacağını fark edemiyordu.
Aslında, ilk romanı “Bu Cennetin Tarafı” nı 24 yaşında ulusal ön plana çıkaran Minnesota yerlisi olan bir St. Paul olan Fitzgerald – 1940 yılında 44 yaşındayken öldüğünde, kitap zaten belirsizliğe düşme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Şimdi, kitabın 10 Nisan 1925'teki ilk yayınlanmasından 100 yıl sonra, ülkenin en önde gelen Amerikan kepçesi, modern özlem ve sınıf bilincinden biri olarak devam ediyor. Ve Amerikan Rüyası'nın elde edilebilirliğine ilişkin açık gözlü değerlendirmesi, her geçen on yılda kesin olarak devam etmektedir.
Fitzgerald'ın lise edebiyatı derslerinde uzun bir zımba olan kitabı, Long Island'daki Bon Vivant, Caz Çağı yaşam tarzı, özellikle de Mutli-Millioniare Jay Gatsby'nin etkileri olan bir Midwesterner (ve örtülü Fitzgerald stand-in) Nick Carraway'in hikayesini anlatıyor.
Carraway gibi, Gatsby de kendisi için bir isim yapmak için Doğu Kıyısı'na yürüyüş yapan bir Midwesterner. Gatsby'nin çöküşü için katalizör olarak hizmet veren Carraway'in kuzeni Daisy Buchanan ve sonuçta Carraway'in kendi hayal kırıklığı. Tüm bu süre boyunca, sembolik bir yeşil ışık mesafeden çağırıyor.
Kitap ilk yayınlandığında, oybirliğiyle olmasa da incelemeler büyük ölçüde olumlu idi. Başlangıçta “West Egg'deki Trimalchio” kitabını başlatmak isteyen Fitzgerald, çok daha genel düşündüğü bir başlık ile gitmeye ikna edilmeden önce, kitabın asma üzerinde durduğunu izledi ve ilk itişte 25.000'den az kopya sattı.
Yaşamında sadece bir roman daha tamamlayacaktı: 1934'ün “İhale Is The Night”, Fitzgerald'ın Socialite Zelda Sayre ile kendi evliliğinin ince örtülü bir Roma à Clef'i, alkolizm ve akıl hastalığına karşılıklı inişlerini detaylandırdı. Fitzgerald'ın kalp krizinden gelen erken ölümü muhtemelen yıllar ve yıllarca alkol kötüye kullanımı nedeniyle körüklendi. İronik olarak, kalp olayının hemen önüne ayık gitmişti.
“Büyük Gatsby”, yazarın kendi hayatı boyunca artık sahip olduğu saygıya sahip olmadığı takdirde asla ulaşmadıysa, ölümünden çok sonra Fitgerald'ın edebi itibarı ortadan kalktı.
Modern kütüphane, Y2K arifesinde yazarlardan, tarihçilere, eleştirmenlerden ve yayıncılardan 20. yüzyılın dünyanın en iyi romanları için seçimlerini sıralamalarını istediklerinde, anketin zirvesindeki diğer tüm rakiplerin üzerinde duran “Büyük Gatsby” idi. (Roman ikinci sırada yer aldı, İrlandalı yazar James Joyce'un “Ulysses” ve “ilk üçte genç bir adam olarak sanatçının portresi” tarafından yazıldı.)
Roman o zamandan beri birden fazla film uyarlaması başlattı, sahneye aktarıldı ve 2021'de kamuya girdiğinden beri sonsuz bir yeniden canlandırma, remiksler ve mashuplar dizisine konu oldu. Hatta modern bir meme olarak, Leonardo DiCaprio'yu (Baz Luhrmann'ın 2013 film uyarlamasında Gatsby'yi oynama), ostentatious fireworks tarafından çevrili bir şampanya tostu sunarken sırıtma şeklinde animasyonlu bir .gif şeklinde bile temizlenmiş.
Minnesota, New York'ta planlanan “Gatsby” Centennial Etkinlikleri
Romanın Centennial yıldönümünü işaretlemek için bir dizi “Gatsby” temalı etkinlik planlanıyor. New York'ta Empire State Binası, Tom ve Daisy'nin rıhtımının sonunda romanın sembolik yeşil ışığına bir başıyla Yeşil Perşembe günü aydınlanmayı planladığını açıkladı.
Ayrıca, Fitzgerald's döneminde zengin bir opera evi olan New York'taki Empire Steak House'da planlanan bir “Kükreyen Yirmiler” partisi de var. “Ülkenin en abartılı kutlaması” olarak faturalandırılan etkinlikte canlı caz, dönem dansı ve New York Halk Kütüphanesi ile yetkililerin konuşmaları yer alacak.
Fitzgerald'ın memleketi St. Paul'de etkinlikler arasında, Minnesota Tarih Merkezi'nde yazarın hayatının ve zamanlarının yeni bir sergisi ve romanın parti dostu yasak dönemi ortamına yaslanan çeşitli, çeşitli, çeşitli etkinlikler yer alıyor.
Kitabı okumak için atanmadan liseden geçmeyi başardıysanız, bu ay planlanan St. Paul's Gale Aile Kütüphanesi de dahil olmak üzere bir dizi canlı okuma var.
Haberler'ten daha fazlası
Eric Henderson
Eric Henderson, CBSNews.com için Midwest yönetmenidir. Üç Emmy ödülü, Eric Sevareid Ödülü ve iki Edward R. Murrow Ödülü kazandı.
Aslında, ilk romanı “Bu Cennetin Tarafı” nı 24 yaşında ulusal ön plana çıkaran Minnesota yerlisi olan bir St. Paul olan Fitzgerald – 1940 yılında 44 yaşındayken öldüğünde, kitap zaten belirsizliğe düşme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Şimdi, kitabın 10 Nisan 1925'teki ilk yayınlanmasından 100 yıl sonra, ülkenin en önde gelen Amerikan kepçesi, modern özlem ve sınıf bilincinden biri olarak devam ediyor. Ve Amerikan Rüyası'nın elde edilebilirliğine ilişkin açık gözlü değerlendirmesi, her geçen on yılda kesin olarak devam etmektedir.
Fitzgerald'ın lise edebiyatı derslerinde uzun bir zımba olan kitabı, Long Island'daki Bon Vivant, Caz Çağı yaşam tarzı, özellikle de Mutli-Millioniare Jay Gatsby'nin etkileri olan bir Midwesterner (ve örtülü Fitzgerald stand-in) Nick Carraway'in hikayesini anlatıyor.
Carraway gibi, Gatsby de kendisi için bir isim yapmak için Doğu Kıyısı'na yürüyüş yapan bir Midwesterner. Gatsby'nin çöküşü için katalizör olarak hizmet veren Carraway'in kuzeni Daisy Buchanan ve sonuçta Carraway'in kendi hayal kırıklığı. Tüm bu süre boyunca, sembolik bir yeşil ışık mesafeden çağırıyor.
Kitap ilk yayınlandığında, oybirliğiyle olmasa da incelemeler büyük ölçüde olumlu idi. Başlangıçta “West Egg'deki Trimalchio” kitabını başlatmak isteyen Fitzgerald, çok daha genel düşündüğü bir başlık ile gitmeye ikna edilmeden önce, kitabın asma üzerinde durduğunu izledi ve ilk itişte 25.000'den az kopya sattı.
Yaşamında sadece bir roman daha tamamlayacaktı: 1934'ün “İhale Is The Night”, Fitzgerald'ın Socialite Zelda Sayre ile kendi evliliğinin ince örtülü bir Roma à Clef'i, alkolizm ve akıl hastalığına karşılıklı inişlerini detaylandırdı. Fitzgerald'ın kalp krizinden gelen erken ölümü muhtemelen yıllar ve yıllarca alkol kötüye kullanımı nedeniyle körüklendi. İronik olarak, kalp olayının hemen önüne ayık gitmişti.
“Büyük Gatsby”, yazarın kendi hayatı boyunca artık sahip olduğu saygıya sahip olmadığı takdirde asla ulaşmadıysa, ölümünden çok sonra Fitgerald'ın edebi itibarı ortadan kalktı.
Modern kütüphane, Y2K arifesinde yazarlardan, tarihçilere, eleştirmenlerden ve yayıncılardan 20. yüzyılın dünyanın en iyi romanları için seçimlerini sıralamalarını istediklerinde, anketin zirvesindeki diğer tüm rakiplerin üzerinde duran “Büyük Gatsby” idi. (Roman ikinci sırada yer aldı, İrlandalı yazar James Joyce'un “Ulysses” ve “ilk üçte genç bir adam olarak sanatçının portresi” tarafından yazıldı.)
Roman o zamandan beri birden fazla film uyarlaması başlattı, sahneye aktarıldı ve 2021'de kamuya girdiğinden beri sonsuz bir yeniden canlandırma, remiksler ve mashuplar dizisine konu oldu. Hatta modern bir meme olarak, Leonardo DiCaprio'yu (Baz Luhrmann'ın 2013 film uyarlamasında Gatsby'yi oynama), ostentatious fireworks tarafından çevrili bir şampanya tostu sunarken sırıtma şeklinde animasyonlu bir .gif şeklinde bile temizlenmiş.
Minnesota, New York'ta planlanan “Gatsby” Centennial Etkinlikleri
Romanın Centennial yıldönümünü işaretlemek için bir dizi “Gatsby” temalı etkinlik planlanıyor. New York'ta Empire State Binası, Tom ve Daisy'nin rıhtımının sonunda romanın sembolik yeşil ışığına bir başıyla Yeşil Perşembe günü aydınlanmayı planladığını açıkladı.
Ayrıca, Fitzgerald's döneminde zengin bir opera evi olan New York'taki Empire Steak House'da planlanan bir “Kükreyen Yirmiler” partisi de var. “Ülkenin en abartılı kutlaması” olarak faturalandırılan etkinlikte canlı caz, dönem dansı ve New York Halk Kütüphanesi ile yetkililerin konuşmaları yer alacak.
Fitzgerald'ın memleketi St. Paul'de etkinlikler arasında, Minnesota Tarih Merkezi'nde yazarın hayatının ve zamanlarının yeni bir sergisi ve romanın parti dostu yasak dönemi ortamına yaslanan çeşitli, çeşitli, çeşitli etkinlikler yer alıyor.
Kitabı okumak için atanmadan liseden geçmeyi başardıysanız, bu ay planlanan St. Paul's Gale Aile Kütüphanesi de dahil olmak üzere bir dizi canlı okuma var.
Haberler'ten daha fazlası
Eric Henderson
Eric Henderson, CBSNews.com için Midwest yönetmenidir. Üç Emmy ödülü, Eric Sevareid Ödülü ve iki Edward R. Murrow Ödülü kazandı.