Kırgızistan Parası Kaç TL Eder? Gerçekten Bu Soru mu Bizi Kurtaracak?
Forumdaşlar, şu sıralar sosyal medyada, haber sitelerinde ve hatta YouTube yorumlarında bile “Kırgızistan parası kaç TL?” diye sorular dönüp duruyor. Kimisi meraktan soruyor, kimisi yatırım fırsatı arıyor, kimisi de Türk lirasının değer kaybını başka ülkelerin parasıyla kıyaslayarak içini döküyor. Ama ben bu konuyu sadece kuru bir döviz hesabı olarak görmüyorum. Asıl mesele şu: neden sürekli başka ülkelerin parasıyla kendimizi kıyaslıyoruz? Ve daha da önemlisi — Kırgızistan gibi küçük bir ekonominin para birimiyle karşılaştırılacak hale nasıl geldik?
Bir Kırgız Som’u Kaç TL? Ve Neden Bu Kadar Dert Ediyoruz?
2025 itibarıyla 1 Kırgız Som yaklaşık olarak 0,36 TL civarında. Yani 100 Som yaklaşık 36 TL ediyor. Rakam küçük gibi görünse de mesele rakam değil — algı. Çünkü bu tablo, Türk lirasının bölgedeki diğer gelişmekte olan ülke paralarına göre bile zayıfladığını gösteriyor. Eskiden “1 Türk Lirası kaç Som?” diye sorardık, şimdi tam tersi hale geldik. Ve bu tersine dönüş, sadece ekonomide değil, özsaygımızda da ciddi bir erozyona işaret ediyor.
Sorun Döviz Kuru Değil, Ekonomik Bağımsızlık Algısı
Kırgızistan’ın ekonomisi, Türkiye’ye kıyasla oldukça küçük, ithalata bağımlı ve dış yardımlarla şekillenen bir yapıya sahip. Buna rağmen parası, Türk Lirası’na göre istikrarlı kalabiliyor. Neden mi? Çünkü Kırgızistan Merkez Bankası, parasını korumak için dış borca yaslanmaktan çok, mütevazı ama kontrollü bir para politikası izliyor. Bizde ise yıllardır “faiz sebep, enflasyon sonuç” masalının gölgesinde para değeri politik malzeme haline geldi. Bu da bizi bölgedeki küçük ekonomilerle bile karşılaştırılabilir hale getirdi.
Peki, bu noktada sormak gerekmez mi: Kırgızistan bile parasını bizden daha iyi koruyorsa, bizim ‘büyük ekonomi’ iddiamız neye dayanıyor?
Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Bakışları: İki Uçtan Gerçekçi Bir Değerlendirme
Bu konuyu tartışırken fark ediyorum ki erkekler genellikle olaya daha stratejik yaklaşıyor: “Nasıl yatırım yapabiliriz?”, “Som alıp beklesek değer kazanır mı?” gibi hesaplar ön planda. Kadınlar ise daha empatik, daha insan merkezli düşünüyor: “Bir ülkenin parasının değeri, orada yaşayan insanların refahıyla ölçülmeli.”
Her iki bakış da önemli. Stratejik düşünce bize sistemin nasıl işlediğini, empati ise bu sistemin kimleri ezdiğini gösteriyor. Bu iki yönü birleştirmeden hiçbir ekonomik analiz anlamlı olmaz.
Kırgızistan’da ortalama maaş 250-300 dolar civarında. Bizde ise dolar bazında asgari ücret son yıllarda dramatik biçimde eridi. Yani, kağıt üstünde hâlâ “daha büyük bir ekonomi” olsak da, vatandaşın alım gücü olarak giderek geriye düşüyoruz. Bu noktada forumdaşlara sormak istiyorum:
Gerçek güç, büyüklükte mi yoksa istikrarda mı?
Bir ülke vatandaşını dolar ve Som hesaplarına mahkûm ettiğinde hâlâ güçlü sayılır mı?
Som Almak mı Mantıklı, Yoksa Kendi Paramıza Güvenmek mi?
Forumlarda sık sık “Som alsam kâr eder miyim?” gibi sorular görüyorum. Şunu açıkça söyleyeyim: Som almak, yatırım değil — bir tür tepki. Bu, “Türk Lirası’na güvenmiyorum” demenin sessiz bir biçimi. İnsanlar artık döviz almak için zengin olmayı beklemiyor, kendini koruma refleksiyle hareket ediyor.
Ama burada tehlikeli bir döngü var: Herkes dövize yöneldikçe TL zayıflıyor, TL zayıfladıkça insanlar daha çok dövize kaçıyor. Bu kısır döngü, ekonomiyi dışa bağımlı hale getiriyor. Kırgızistan gibi küçük bir ülkenin bile bu döngüyü bizden daha az yaşaması düşündürücü değil mi?
Tartışmalı Nokta: Gerçek Suçlu Kim?
Bu noktada bazı forumdaşlar hemen “hükümet politikası”, “faiz”, “enflasyon” diyecektir. Elbette haklılar, ama tek suçlu bu değil. Suçlu, bireysel olarak ekonomik okuryazarlığı önemsemeyen toplum yapısı da.
Bizde hâlâ “faiz haram” tartışması yapılırken, Kırgızistan gibi Müslüman nüfusun yoğun olduğu bir ülkede, para politikası daha rasyonel yürütülüyor. Yani mesele inanç değil, ekonomik olgunluk.
Bir de şu çelişkiyi konuşmak gerekmez mi:
Kırgızistan bile ekonomisini bilimle yönetirken, biz neden hâlâ slogana yatırım yapıyoruz?
Forumdaşlara Açık Soru: Sizce Bu Bir Utanma Sebebi mi, Yoksa Uyarı mı?
Şimdi sizlere açıkça sormak istiyorum:
– 1 Kırgız Som 0,36 TL olduğunda, gerçekten kaybeden biz miyiz, yoksa bu tabloya alışan zihniyet mi?
– Kırgızistan’ın parası bizden değerli hale geldiğinde, bu sadece ekonomi midir, yoksa bir ulusal özgüven meselesi mi?
– Ve en önemlisi, biz neden sürekli başkalarının parasıyla kendi halimizi ölçüyoruz?
Sonuç: Som’un Değeri Değil, Bizim Değer Yargılarımız Sorgulanmalı
Kırgızistan parasıyla TL’yi kıyaslamak aslında bir döviz hesabı değil, bir yüzleşme. Bu kıyas, sadece paranın değil, ülkenin yönünü de gösteriyor. Eğer Kırgızistan gibi küçük bir ülkenin parasına bile özenir hale geldiysek, burada ekonomik değil, kültürel bir kırılma yaşıyoruz demektir.
Artık mesele “Kırgızistan parası kaç TL eder?” değil; mesele şu:
Türk Lirası, Türk halkının gözünde ne kadar eder?
Forumdaşlar, gerçek tartışma burada başlıyor.
Forumdaşlar, şu sıralar sosyal medyada, haber sitelerinde ve hatta YouTube yorumlarında bile “Kırgızistan parası kaç TL?” diye sorular dönüp duruyor. Kimisi meraktan soruyor, kimisi yatırım fırsatı arıyor, kimisi de Türk lirasının değer kaybını başka ülkelerin parasıyla kıyaslayarak içini döküyor. Ama ben bu konuyu sadece kuru bir döviz hesabı olarak görmüyorum. Asıl mesele şu: neden sürekli başka ülkelerin parasıyla kendimizi kıyaslıyoruz? Ve daha da önemlisi — Kırgızistan gibi küçük bir ekonominin para birimiyle karşılaştırılacak hale nasıl geldik?
Bir Kırgız Som’u Kaç TL? Ve Neden Bu Kadar Dert Ediyoruz?
2025 itibarıyla 1 Kırgız Som yaklaşık olarak 0,36 TL civarında. Yani 100 Som yaklaşık 36 TL ediyor. Rakam küçük gibi görünse de mesele rakam değil — algı. Çünkü bu tablo, Türk lirasının bölgedeki diğer gelişmekte olan ülke paralarına göre bile zayıfladığını gösteriyor. Eskiden “1 Türk Lirası kaç Som?” diye sorardık, şimdi tam tersi hale geldik. Ve bu tersine dönüş, sadece ekonomide değil, özsaygımızda da ciddi bir erozyona işaret ediyor.
Sorun Döviz Kuru Değil, Ekonomik Bağımsızlık Algısı
Kırgızistan’ın ekonomisi, Türkiye’ye kıyasla oldukça küçük, ithalata bağımlı ve dış yardımlarla şekillenen bir yapıya sahip. Buna rağmen parası, Türk Lirası’na göre istikrarlı kalabiliyor. Neden mi? Çünkü Kırgızistan Merkez Bankası, parasını korumak için dış borca yaslanmaktan çok, mütevazı ama kontrollü bir para politikası izliyor. Bizde ise yıllardır “faiz sebep, enflasyon sonuç” masalının gölgesinde para değeri politik malzeme haline geldi. Bu da bizi bölgedeki küçük ekonomilerle bile karşılaştırılabilir hale getirdi.
Peki, bu noktada sormak gerekmez mi: Kırgızistan bile parasını bizden daha iyi koruyorsa, bizim ‘büyük ekonomi’ iddiamız neye dayanıyor?
Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Bakışları: İki Uçtan Gerçekçi Bir Değerlendirme
Bu konuyu tartışırken fark ediyorum ki erkekler genellikle olaya daha stratejik yaklaşıyor: “Nasıl yatırım yapabiliriz?”, “Som alıp beklesek değer kazanır mı?” gibi hesaplar ön planda. Kadınlar ise daha empatik, daha insan merkezli düşünüyor: “Bir ülkenin parasının değeri, orada yaşayan insanların refahıyla ölçülmeli.”
Her iki bakış da önemli. Stratejik düşünce bize sistemin nasıl işlediğini, empati ise bu sistemin kimleri ezdiğini gösteriyor. Bu iki yönü birleştirmeden hiçbir ekonomik analiz anlamlı olmaz.
Kırgızistan’da ortalama maaş 250-300 dolar civarında. Bizde ise dolar bazında asgari ücret son yıllarda dramatik biçimde eridi. Yani, kağıt üstünde hâlâ “daha büyük bir ekonomi” olsak da, vatandaşın alım gücü olarak giderek geriye düşüyoruz. Bu noktada forumdaşlara sormak istiyorum:
Gerçek güç, büyüklükte mi yoksa istikrarda mı?
Bir ülke vatandaşını dolar ve Som hesaplarına mahkûm ettiğinde hâlâ güçlü sayılır mı?
Som Almak mı Mantıklı, Yoksa Kendi Paramıza Güvenmek mi?
Forumlarda sık sık “Som alsam kâr eder miyim?” gibi sorular görüyorum. Şunu açıkça söyleyeyim: Som almak, yatırım değil — bir tür tepki. Bu, “Türk Lirası’na güvenmiyorum” demenin sessiz bir biçimi. İnsanlar artık döviz almak için zengin olmayı beklemiyor, kendini koruma refleksiyle hareket ediyor.
Ama burada tehlikeli bir döngü var: Herkes dövize yöneldikçe TL zayıflıyor, TL zayıfladıkça insanlar daha çok dövize kaçıyor. Bu kısır döngü, ekonomiyi dışa bağımlı hale getiriyor. Kırgızistan gibi küçük bir ülkenin bile bu döngüyü bizden daha az yaşaması düşündürücü değil mi?
Tartışmalı Nokta: Gerçek Suçlu Kim?
Bu noktada bazı forumdaşlar hemen “hükümet politikası”, “faiz”, “enflasyon” diyecektir. Elbette haklılar, ama tek suçlu bu değil. Suçlu, bireysel olarak ekonomik okuryazarlığı önemsemeyen toplum yapısı da.
Bizde hâlâ “faiz haram” tartışması yapılırken, Kırgızistan gibi Müslüman nüfusun yoğun olduğu bir ülkede, para politikası daha rasyonel yürütülüyor. Yani mesele inanç değil, ekonomik olgunluk.
Bir de şu çelişkiyi konuşmak gerekmez mi:
Kırgızistan bile ekonomisini bilimle yönetirken, biz neden hâlâ slogana yatırım yapıyoruz?
Forumdaşlara Açık Soru: Sizce Bu Bir Utanma Sebebi mi, Yoksa Uyarı mı?
Şimdi sizlere açıkça sormak istiyorum:
– 1 Kırgız Som 0,36 TL olduğunda, gerçekten kaybeden biz miyiz, yoksa bu tabloya alışan zihniyet mi?
– Kırgızistan’ın parası bizden değerli hale geldiğinde, bu sadece ekonomi midir, yoksa bir ulusal özgüven meselesi mi?
– Ve en önemlisi, biz neden sürekli başkalarının parasıyla kendi halimizi ölçüyoruz?
Sonuç: Som’un Değeri Değil, Bizim Değer Yargılarımız Sorgulanmalı
Kırgızistan parasıyla TL’yi kıyaslamak aslında bir döviz hesabı değil, bir yüzleşme. Bu kıyas, sadece paranın değil, ülkenin yönünü de gösteriyor. Eğer Kırgızistan gibi küçük bir ülkenin parasına bile özenir hale geldiysek, burada ekonomik değil, kültürel bir kırılma yaşıyoruz demektir.
Artık mesele “Kırgızistan parası kaç TL eder?” değil; mesele şu:
Türk Lirası, Türk halkının gözünde ne kadar eder?
Forumdaşlar, gerçek tartışma burada başlıyor.